Kürtler giderek Türkiye'nin kaderi oluyor

Bunca kan, kayıp, acı sonrası gelen “şiddetsiz çözüm iradesi”, Kürt sorununu yine çözemedi. Çünkü çözümün nasıl olacağı konusunda hükümet ne kesin bir karara varabildi ne de öteki tarafla süreç ve sonuç açısından kapsamlı ve açık bir müzakereye yanaştı. Sonunda iş güçlü ve karizmatik olduğuna inanılan iki adama havale edildi. Bu kadar karmaşık, tarihi ve artık ulusal sınırları aşmış bir konunun çözümünün iki kişiden beklenmesi kimseye tuhaf veya imkânsız gelmiyor. Oysa dünya tecrübesi aksini söylüyor. Cesaretli ve öngörülü birkaç kişi barış girişimini başlatabilir ama birçok aktör ve araç devreye girmeden, kitlelerin katılıp onay vermediği hiçbir çözüm ve barış gerçekleşemez. Gerçekleşse de kalıcı olamaz.

Ama bugün konum bu değil; Irak’ta olanlar. Hem bu ülkede hem de yanı başındaki Suriye’de olanlar acilen Türk-Kürt işbirliğini gerektiriyor. Çünkü çıkarlar ve tehditler ortak. Ama yüksek sesle itiraf etmesek de yönetim dahil Türkler’in çoğu Kürtler’e kuşku ile yaklaşıyor. Bunca yılın “bölücülük ve terörizm” propagandası nedeniyle onların kazanımlarını kendi kaybı olarak görüyor.

Artık anlaşılmalı; bu iki halkın kaderi tarih ve coğrafya tarafından birleştirilmiş. Artık bunu siyasetle perçinlemek lazım. Çünkü kapımızı yeni tehlikeler ve tehditler çalıyor. Bu hafta, geldiği görülen ama bu çapta ve çabuklukta olacağı tahmin edilmeyen bir gelişmeyle birkaç bin kişilik radikal bir örgüt (IŞİD-Irak ve Şam İslam Devleti) kendisinden 10 kat daha kalabalık olan Irak ordu mensuplarının koruduğu sanılan Musul’u savaşsız teslim aldı.

Kaç tarafı tehdit ediyor?

IŞİD, içinden çıktığı el-Kaide ile bile savaşacak kadar gözü kara. Otorite boşluğu olduğu için savunması zayıf Suriye ve Irak’ın orta ve kuzey kesimlerinde bir İslam hilafet devleti kurup Ortadoğu Sünni nüfusunu onun çatısı altında toplamaya çalışan bu cihatçı örgüt bakın kaç tarafı tehdit ediyor?

Petrol zengini Musul’dan sonra Kerkük’ü ele geçirdiği takdirde Irak’ı (Bağdat’ı) hem siyasi hem de iktisadi olarak iğdiş edebilir. Aynı zamanda Türkiye-Irak Kürt Özerk Yönetimi petrol ve gaz nakil yolları ve geliri üzerine ipotek koyar.

IŞİD tam bir Şii düşmanı. Onları ve Aleviler’i sapkın, din dışı addediyor. Suriye hükümetine ve Alevi topluluklara acımasızca saldırısını ılımlı veya laik gördüğü topluluklara da yöneltiyor. Kürtler de hedefleri arasında. Kuzey Suriye’yi Kürtler’den temizlemek için çok mücadele etti.

Ortak yardım yapılıyordu

Yakın zamana kadar resmi Türkiye, daha Özgür Suriye Ordusu saflarında savaşan bu örgüte tüm rejim karşıtlarıyla birlikte ortak yardım yapıyordu. Ankara’nın maksadı Esed’i devirmekti ama IŞİD ve Nusra Cephesi gibi el-Kaide türevlerinin maksadı bir şeriat devleti kurmaktı. Bunun ayırdına varılmadı veya aldıran olmadı. Daha sonra Suriye Kürtleri, PKK’nın desteğindeki PYD önderliğinde özerk bir yönetim arayışına girince ‘resmi Türkiye’nin onlarla mücadele eden Nusra güçlerine yardım ve desteği pek çok iç ve dış haber kaynaklarınca dile getirildi. Türkler’in yakasından düşmeyen Kürt alerjisi, Türkiye’nin tüm bölgesel çıkar ve ittifaklarını dinamitleyecek dolaylı ittifak ve desteklerin nedeni oldu.

Bu siyasal tercih, şimdi bir bumerang gibi Türkiye’yi vuracak hale geldi. Ne Suriye’de ne Irak’ta kendisi kadar köktenci olmayan Müslümanlar’ı bile hedef alan bir hareketin yerleşmesine ve devletleşmesine izin verilebilir. O nedenle Türkiye şimdiye kadar attığı köprüleri onararak PYD ile birlikte Şam ve Bağdat ile ilişkilerini yeniden tamir etmek zorunda. IŞİD ve benzeri örgütlenmeleri ulusal çıkarlarına tehdit olarak gören İran ve Irak Kürt Özerk Yönetimi ile birlikte, Şam ve Bağdat’ı içeren bir savunma ve işbirliği girişimi başlatılmazsa ileride çok daha büyük sorunlar yaşanacak. Ortadoğu’da kendisine önderlik ve zengin bir gelecek biçen Türkiye bu bölgeye daha az ideolojik ve daha çok gerçekçi yaklaşmak durumunda.