Tarih okumaları

Toplumun tarih okumaya ve öğrenmeye merakı zayıftır. Tarihi öğrenmek toplumun sevmediği bir şeydir.

Aslında bunu tarihle sınırlandırmak da doğru değil. Tüm bilim dallarını öğrenmeye karşı olumsuz bir bakış açısı toplumda mevcut. Bunun temelinde bir dünya görüşünün benimsenmemiş olması yatıyor.

Sosyal ilimlere anlam verecek, çözüm üretecek, ortak iyiyi kavrayacak, insanlığın geleceğine olumlu katkı sunacak bir dünya görüşünden yoksun olarak yaşıyor toplumun çoğunluğu.

Yaşamın mahiyetini değiştiren/çoğaltan, azınlıkların dinamizmi ve anlam arayışıdır.

Kapitalist üretimin işgal ettiği uğraş alanlarına sıkışmış olmak, sınırsız tüketim hırsına kapılmak, başkalarının dertlerine karşı kör-sağır-dilsiz kalmak, ben merkezli düşünceye takılmak vs. durumlar bir dünya görüşüne sahip olmayı engelleyen unsurlardır.

Bu engelleri aşmak için sağlıklı bir tarih okumaları yapmak gerekiyor.

Tarih okumalarını sağlıklı yapamayan toplumların insana ve geleceğe dair algıları sağlıklı olamıyor ne yazık ki. Ortadoğu’da süren keşmekeşin sebep-sonuç ilişkisini birazda buradan okumak gerekiyor.

Tarih salt kronolojik bir bilgi olarak algılandığında da sağlıklı okumalar yapmak ve yararlı sonuçlar elde etmek mümkün olamayacaktır. Tarih her şeyden önce bir bilinç oluşturmak amacıyla okunmalıdır.

Tarih; insanın yeryüzündeki serüvenidir.

Biz olmadan var olan, kendi yaratıcısının desteğiyle ayakta duran bir yapı teşkil etmektedir. İnsanoğlunun eylemleri sayesinde yine insanoğlu tarafından bilinen ve böylelikle güncellenen bir yapıdadır tarih. Bu anlamda tarihin var olması aynı zamanda kendi varlığımıza bir şahitlik teşkil etmekle beraber, mutlak suretle düşünce ve eylemin bir arada vuku bulduğu bir an’a ihtiyaç duyacaktır. Bu anlamda düşünce ve eyleminde dirayetli olan kimselerin tarihe yön verdiğini söyleyebiliriz.

İnsanı tanımak ve de anlamlı kılmak tarihin şahitliğini doğru okumak ve doğru yorumlamakla mümkündür. Aksi takdirde tarih okumaları nostalji, yaşanılanların abartılması, ecdatın putlaştırılması, gündem malzemesi ve sıkıcı entelektüel bir uğraş haline gelecektir.

İnsanların eski zamanlara duydukları özlem, abartılar, putlaştırmalar bir yandan günümüz toplumlarında yanlış olan vakalara karşı bakış açıları oluştururken, diğer taraftan insanların merak duydukları o çağların fikri dinamizmini ve acımasız gerçek yüzünü yansıtmamaktadır.

Son yıllarda tarihi romanlar yazılıyor, tarihi filmler, diziler çekiliyor. Tarihin boş bırakılan alan ve anlamları edebi ve kurgusal bir dille doldurulmaya çalışılıyor. Lakin, yazar veya senaristlerin işe kendi fantezilerini katmaları, yeni bir alanın/anlamın doğmasına ve gerçeğin mihverinden fırlamasına yol açıyor.

İnsanoğlunun gizeme ve şişirilen olgulara duyduğu ilgi toplumu bu yeni alanlara yönlendirmektedir.

Ancak bu yeni alanların varlığı, tarih bilinci kazandırma adına bir umut sayılsa bile, daha çok satmak, daha çok izlenmek adına yapıldığı için, tarihi insanlığın ortak hafızası kabul edip, insanlığın geleceğine olumlu katkı sunmaktan uzaklaşılıp tarihin ters yüz edilmesine ve bilincin daha çok zedelenmesine sebep oluyor.

 ‘‘Tarihi "anlamak" için, genellikle olanları, gerçekleri öğrenirsiniz. Tarihi "yorumlamak" içinse, bazen "alternatif tarih"e bakarak olaylara girersiniz. Bu "alternatif tarih", insanlığın hatalarını da açığa çıkartıyor.’’

Bütün bunlardan sonra karşımıza ‘alternatif tarih’ söylemi çıkıyor. Kafayı doğru çalıştırmak ve insanlığın hatalarını görmek adına alternatif tarih anlayışını yakalamak gerekiyor. Böylece gerçek asli düzlemine oturabilir ve de hakikate evirilebilir.