Seçimlerden bir süre önce şunları yazmıştım:
“HDP'nin barajı geçmesi halinde şu meselelerle karşı karşıya olduğu açıktır:
-Türkiyelilik ve Kürt meselesi arasındaki bağları, Kürt temsilinin ötesine taşımak ve kurmak …
-Bunu yapabilmek için Kandil ve İmralı karşısında gerçek anlamda bir özerklik ve özgül ağırlık elde edebilmek…
-Muhalefetin merkezine yerleşmek için, kolay kampanya söylemlerinin ötesinde, farklı seçmen hassasiyetlerini kucaklayabilecek bir siyasi sistematik üretmek…
Bu durumların her biri aşılması zor, tarihsel bagajları, zihniyetleri, ideolojik kırılmaları iç içe sokan çelişkilere işaret etmektedir.
HDP, barajı ve bunları aynı anda aşabilecek midir?
İleriye dönük asıl soru budur…”
HDP barajı büyük bir başarıyla geçti. Beklenenin ötesinde oy aldı. Doğu ve Güney Doğu Anadolu'da oylar üzerinde adeta siyasi bir tekel oluşturdu.
HDP mevcut tabloda artık sadece çözüm sürecini taşıyan bir siyasi parti değil, aynı zamanda etkin muhalefet partisi, hatta belki de muhtemel bir iktidarın etkin bir parçası....
Bu koşullarda HDP, seçmen dokusu açısından üzerinde yenilenme, Türkiyelileşme, düşünme baskısı hissedecek mi? Kürt siyasi hareketinin silahlı ayağı karşısında özerk durması mümkün olabilecek mi?
Bu sorular yeni koşullarda, kuvvetlenmiş bir şekilde tekrar karşımıza çıkıyor.
HDP'liler seçim akşamı yaptıkları ilk açıklamalarda bu konunun altını hassasiyetle çiziyorlardı.
Demirtaş şu sözleri sarf ediyordu:
“Bize inanarak hangi gerekçeyle bize oy vermiş olursa olsunlar, hiç kimseyi mahcup etmeyeceğiz. Bize emaneten oy vererek HDP'nin, demokratik siyasetin önünü açmak isteyenleri de mahcup etmeyeceğiz.”
Ancak Demirtaş'a düzeltme geldi.
Kandil'den…
KCK Yürütme Konseyi Üyesi Mustafa Karasu, bir kaç gün önce Med Nuçe TV'de katıldığı canlı yayında şunları söylüyordu:
“Şunu da söyleyelim emanet oylar falan yoktur. HDP'liler de bunu yanlış değerlendiriyor. Her parti yeni seçmenler kazanabilmek için seslenmiyor mu. Herkes birbirinden oy alabilmek için seçime girmiyor mu? Mesela Alevilerin oyu emanet değildir. Aleviler seçim bildirgesine oy vermiştir. Bu nereden çıktı anlayamadım. Bazıları HDP'nin barajı aşması için oy vermiş olabilir. Bu emanet değildir. Öyle emanet oylardan falan bahsetmemek gerekir. “
Bunu takip eden günlerde Demirtaş'ın vurguları bir miktar değişmiş gibiydi. “Biz emanet oylarla barajı aşmış değiliz. Çok güçlü, örgütlü bir tabanımız var...” sözleri bir değişimin teyidiydi.
Kürt siyasi hareketinin çok parçalı bir yapısı var.
Bu yapının asıl ayağı dağda, silahlı ve devletle savaşta.
Yasal ayak HDP ise Türkiye'nin yeni siyasi tablosunun kurucu aktörü olma imkanı elde etmiş durumda. Ve mevcut koşullar HDP'nin önünü açıp elini güçlendiriyor. Türkiyelilik söylemi ve iddiasını hayata geçirecek bir zemin ve bir taban oluşturuyor.
Bunu sağlamasının ana koşulu, Kürt hareketinin merkezini HDP'nin oluşturması, silahın merkezi olma halini siyasete terk etmesidir. Aksi halde bağımlı değişken olan HDP'nin yeni bir işlevini yerine getirmesi son derece sınırlı ve sorunlu olur.
Seçim sonuçlarını genel bir değerlendirmeye tabi tuttuğumuzda HDP'ye gelen emanet oy desteğinin yüzde 1,5-2 civarında olduğu
anlaşılıyor. Denebilir ki HDP'nin oy arttırması Kürt oylarının HDP'de toplanmasıdır.
Gerçekten de hem Doğu Anadolu'da hem Güneydoğu Anadolu'da AK Parti'nin oyları yüzde 51'den yüzde 34-35'e geriledi. Sadece
Ağrı'da AK Parti yüzde 30 puan kaybetti. HDP, Ağrı, Hakkâri, Muş ve Van'da yüzde 70'ileri geçti. Hakkâri'de yüzde 85'e, Diyarbakır'da % 78'e, Mardin'de yüzde 72'ye ulaştı. Bitlis ve Kars'ta çoğunluğu aldı.
Bunların şüphe yok ki tartışmaya açık, tartışılması gereken ciddi
bir anlamı var.
Ancak Türkiyelilik ile Kürt sorununun taşıyıcısı olma arasındaki farkı ve ilişkiyi sadece
oy oranı belirlemiyor.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.