Ünlü Kürt siyasetçi Kemal Burkay’ın kardeşi Sabriye Burkay, amcası ile dayısını yitirdiği Dersim Katliamı’nı, Üç Kadın Bir Yaşam adlı kitapta topladı. Katliamdan sekiz yıl sonra dünyaya gelen Sabriye Burkay, daha küçük bir çocukken, Kutu Deresi’nde katliamdan arta kalan yüzlerce Dersimli’nin kemikleriyle karşılaştığını belirterek, “Ölümü ilk defa orada gördüm” dedi.
Annesi, babası ve ninesinden dinlediklerini 15 yaşından beri not ettiğini belirten Sabriye Burkay, Dersim katliamını kitapta toplama sürecini şöyle anlattı: “Tunceli’nin Mazgirt ilçesine bağlı Dırban köyünde yaşıyorduk. Katliamın izleri her yerdeydi. Annem, babam ve nenem tanık oldukları olayları bize anlatırdı. Çok etkilenirdim, anlatılanları küçük kâğıtlara yazar, notlar alırdım. Bir gün babamla Mazgirt’e gitmek için yola çıktık. Kutu Deresi’nin yanında mola verdik, suya yaklaştım. Derenin kenarında insan kemikleri duruyordu. Çok korkmuştum. Babama dönüp ‘bunlar ne’ diye sordum. Babam, ‘bunlar Kürtlerin kemikleri. Bu insanlar bu derenin kenarında katledildi. Kurtlardan ve kuşlardan arta kalan da işte bu kemikler oldu” dedi. Ölümle ilk defa burada tanışıyordum. Bundan sonra anlatılan her şeyi yazdım...”
Sabriye Burkay’ın ailesi, katliamdan kaçarak ve uzun bir süre saklanarak kurtulmuş. Sabriye Burkay, ağabeyi sürgündeki Kürt siyasetçi Kemal Burkay’ın katliam sırasında sekiz aylık olduğunu belirtiyor. Burkay, o öyküyü şöyle anlatıyor: “1937-38 yıllarında askerler köylere gelip insanları öldürüyor. Babam annemi ve üç kardeşimi alarak köyümüzün üst kısmında bulunan mağaralara saklanıyor. Günlerce mağarada aç susuz kalıyorlar. Saklanıyorlar, hep kaçıyorlar. O zamanlar ağabeyim Kemal Burkay sekiz aylık. Babam geceleri mağaradan çıkarak köyümüze gidiyor, akrabalarımızı ziyaret ediyor. En son gittiğinde bir gece gelmemiş. Annemler mağarada çok merak ediyor, sonraki sabah saatlerinde babam mağaraya gelip, “Af çıktı, artık köylerimize dönebiliriz” diyor. Ertesi gün köye geliyorlar, ölüm, hüzün, yalnızlık, ağlayan analar her yerde... Bizim köyden dört kişiyi ifadelerini alacağız diye, askerler alıp götürmüş. Sonrasında da köye haber yollayarak gelin, yakınlarınızın cesedlerini alın demişler. Katliamda annemin bir kardeşi ve amacası da öldürüldü.”
Ben de CHP’ye oy veriyordum
Sabriye Burkay’ın son mesajı CHP’ye oy veren Dersimlilere. Burkay, “Ben de bir zamanlar CHP’ye oy veriyordum. Artık onurlu bir Alevi o partide kalmaz” dedi. Burkay nedenini ise şöyle açıklıyor: “Bizim analarımız çok ağladı. Köylerimizde hamile kadınların karınlarını süngüyle deştiler. Çocuklarımız nehir kenarlarında kurşuna dizildi, babalarımız öldürüldü. Öymen’in söyledikleri saklı tutulmaya çalışılmış bir tarihi ortaya çıkardı. Yaramızı kanattı.”
Taraf
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.