Tunus'tan sonra Mısır'da da eylemlerden dolayı Devlet Başkanı istifa etmek zorunda kaldı. Gözler Ortadoğu'daki diğer ülkelere çevrildi. Mübarek'in gitmesinin büyük yankı yapacağı yorumları yapılıyor.
2011 yılının başından bu yana Ortadoğu çok karıştı. Mısır, Tunus'tan sonra Devlet Başkanı'nın görevini bırakmak zorunda kaldığı ikinci ülke oldu.
Batı basınında Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'in istifa etmesinin büyük yankı yapacağı yorumları yapılıyor.
Ülke liderleri ise tek tek önlemler almaya çalışıyor. Kimi siyasi reform sözü veriyor, kimi bir daha aday olmayacağını söylüyor, kimi de para teklif ediyor.
CEZAYİR
Tunus'un batı komşusunda da özellikle gençler, Tunus'takine benzer taleplerini sokak eylemleri ile dile getirmekte gecikmedi. Burada da en çok öne çıkan geçim derdi, özellikle de gıda fiyatlarındaki ani artışlardı.
Cezayir'de 1992'den bu yana olağanüstü hal uygulanıyor. Bu nedenle başkentte gösteri düzenlenmesi yasak. Ülkenin başka yerlerinde zaman zaman protestolar düzenlendiyse de son haftalarda bunlar ilk kez başkent de dahil ülkenin her yerinde eşzamanlı eylemler patlak verdi.
Cezayir'de, gençlerin oluşturduğu grupların, işsizlik, hayat pahalılığı ve temel gıda fiyatlarına yüksek zamları protestosu 5 Ocak'ta başladı. İlk gösterilerde 5 günde 5 kişi öldü.
Göstericiler ve güvenlik güçleri arasındaki çatışmalarda 800'den fazla kişi yaralandı. Protestolar temel gıda maddelerinin fiyatlarının indirildiğinin açıklanmasından sonra durdu, olaylar Tunus'taki gibi büyümedi. Uzmanlar güvenlik kuvvetlerinin soğukkanlı yaklaşımının ve zamları önlemek için devreye girmesinin etkili olduğunu düşünüyor.
Cezayir hükümeti petrol ve doğal gaz ihracatından önemli girdiler sağlıyor. Bununla da kapsamlı bir kamu harcamaları programı yürütüyor. Ancak işsizlik, yolsuzluk, bürokrasi ve siyasi özgürlüklerin kısıtlı olması hala en yaygın şikayetler.
22 Ocakta demokrasi için yeni gösteriler düzenlendi. Polisin müdahale ettiği gösterilerde 20 kadar kişi yaralandı.
3 Şubat'ta olağanüstü hale son verilebileceğinin ilk işareti geldi. Resmi haber ajansı Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika'nın "hükümetten aşırılıkla mücadele için başka bir yöntem bulunmasını istediğini" duyurdu.
Cezayir'de Tunus olaylarından bu yana toplam dört kişi kendini yaktı. 12 Şubat Cumartesi günü eylemler tekrar başladı. Polisin sert müdahalesi var. Genç muhalif gruplardan birinin lideri tutuklandı.
IRAK
Iraklılar, ülkedeki yolsuzluklar, sebepsiz işten çıkarılmalar, su, elektrik ve atık su sıkıntısı ve ekonominin kötüye gitmesinden şikayet ederek ülkenin çeşitli bölgelerinde irili ufaklı eylemler düzenliyor. Başbakan Nuri El Maliki "Kabinenin başkanı olarak maaşımı yüzde 50 indireceğim. Bu aydan itibaren yapılacak kesinti devlet hazinesine aktarılacak" dedi. Ayrıca 2014'te üçüncü kez başbakanlık koltuğuna oturmayacağını açıkladı.
İRAN
İran'da muhalif "Yeşil Hareket" 14 Şubat Pazartesi günü Mısırlılarla dayanışma amacıyla eylem yapmak için çağrıda bulunuyor. İran Cumhuriyet Savcısı bunun uygun olmayacağı yönünde uyarılar yapmıştı.
SUDAN
Siyasi gerilim ve ekonomik güçlükler son haftalarda göstericileri sokağa döktü. Bir kişi kendini yakarak öldü. Geçen hafta fiyat artışlarını protesto eden gençler ve polis arasında çatışma çıktı. Polisin göz yaşartıcı bomba ve tazyikli su kullanması dikkat çekti.
ÜRDÜN
Ürdün'de günlerce süren iktidar karşıtı eylemlere karşılık olarak, Kral Abdullah hükümetin görevine son vererek başbakanı değiştirdi, siyasi reform yapma sözü verdi. Ayrıca şimdiye kadar hep iktidarın yanında olan Bedevi kabilelerin liderleri de hep birlikte imza attıkları bir mektupla Kral Abdullah'ı reform yapmadığı takdirde ülkede Mısır ve Tunus'takine benzer eylemlerin gerçekleştirilebileceği konusunda uyardı.
YEMEN
Günler süren protestolar ardından, Yemen Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih, 2 Şubat'ta iktidarda geçirdiği 30 yıl ardından yeniden aday olmayacağını açıkladı. Salih, meclise iktidarı oğluna devretmek gibi bir niyeti olmadığını da söyledi.
Bu açıklama muhalefetin planladığı kitlesel eylemlere 24 saat kala açıklandı. Salih muhalefete de seslenerek eylemlere son verilmesini istedi, ancak bu çağrıları reddedildi.
Ülkede gerilim Tunus'ta Ocak ayındaki eylemlerden bu yana tırmanıyor. 27 Ocakta binlerce kişi başkent Sana'da, 1978'den beri iktidarda olan Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih'in görevden ayrılması için gösteri düzenledi. Bugün, rejim karşıtları ve yanlıları arasında çatışma çıktı. 3 kişi kendini yakma girişiminde bulundu, bir kişi kendini yakarak öldü.
Salih bu eylemlerin önünü alabilmek için 23 Ocak'ta gelir vergisinin % 50 azaltılması ve başlıca emtia kalemlerine fiyat denetimi getirilmesi gibi önlemler açıklamıştı.
Ayrıca olaylara karıştığı gerekçesiyle gözaltına alınan ve aralarında insan hakları savunucusu Tevekkül Kerman'ın da olduğu 36 kişi serbest bırakıldı. Cumhurbaşkanı'nın memurların ve silahlı kuvvetler personelinin maaşlarını artırması da sadakatlerini temin etmeye yönelik bir adım olarak yorumlandı.
LİBYA
Tunus Cumhurbaşkanı Bin Ali'nin görevden ayrılmaya zorlandığını duyduğunda, Kaddafi'nin tepkisi "Tunus'u Zeyn'den iyi kimse yönetemez. Şimdi Tunus korku içinde yaşıyor" demek odu.
Libya'da her türlü protesto eylemi yasak. Ancak el Beyda kentinde bazı olaylar çıktığı bildirildi.
Hükümet ayrıca halkın sorunlarına çözüm sunup gerilimi gidermek üzere toplu konut projelerine yatırımların artacağını duyurdu.
SURİYE
Ocak ayında üniversite öğrencisi bir genç Beşar Esad'ın iktidarına karşı tepkisini dile getirmek kendisini ateşe vermişti. Suriye'de internet üzerinden Beşar Esad'a karşı kampanyalar sürüyor. Esad, siyasi reformlar yapacağının sinyallerini verdi.
LÜBNAN
Sünniler, Hizbullah'ın desteklediği Mikati'nin Başbakan olmasının ardından Ocak ayı sonudan beri eylemler yapıyor. Fakat henüz geniş çapta bir karışıklık yok.
BAHREYN
Zengin bir ülke olan Bahreyn'de pazartesi günü için eylem yapılması çağrıları yapılıyor. Bahreyn kralı ise ülkedeki her aileye 2.700 dolar verileceğini vaad etti.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.