Utanç Müzesi’nde düzenlenen panelde konuşan İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, ‘90’lı yıllardan kalma toplu mezarlarda yaklaşık 3 bin kişi tespit ettiklerini, ancak araştırılırsa bu sayının 7-8 bine yükselebileceğini açıkladı.
Önceki gün yapılan “Türkiye’de Kayıplar” panelinde konuşan Türkdoğan, öncesi bir yana bırakılırsa, ‘90’lardan bu yana binlerce kişinin toplu mezarlarda bulunduğunu söyledi. Hükümetin kayıpları aramaktan korkmasının sebebinin, faili meçhullerden sorumlu birçok kişinin devlet kademelerinde bulunması olduğunu belirten Türkdoğan, toplu mezar çalışmalarının yapılış biçimini de eleştirdi.
Türkdoğan, “Geçmişiyle hesaplaşmaktan korkulan, toplu mezar çalışmalarının uygunsuz yapıldığı bir ortamda biz bu çalışmaları durdurduk. Ancak kayıpların akıbeti belli olana kadar mücadelemizi kararlı bir şekilde sürdüreceğiz” dedi.
Bugüne kadar yaptıkları çalışmalarda üç bin kişinin toplu mezarlarda bulunduğunu ortaya çıkardıklarını, ancak çalışmalar arttırılsa bu sayının 7-8 bine yükseleceğini tahmin ettiklerini dile getirdi. Hükümetin bu mezarları uluslararası kurallara uygun biçimde açması, öldürülenlerin yakınlarından özür dilemesi, tazminat ödemesi ve anıt mezarlar yaptırması gerektiğini belirten Türkdoğan “Adalet Bakanlığı, üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmediği takdirde Bosna’daki gibi uluslararası alandan destek alarak bu konuda çalışma yürütecek bir vakıf kurmayı gündemimize alabiliriz” dedi.
BİR TOPLU MEZARLAR ÜLKESİ; TÜRKİYE
Türkiye’de toplu mezarlar yedi grupta değerlendiriliyor. Bunlardan altısının sorumlusu olarak “devlet” gösteriliyor.
1- 1915’te Ermeni ve Süryanilere yapılan soykırımdan kalma toplu mezarlar
2- 1924 ve devamında Kürt isyanları sonucu yapılan katliamlara ait toplu mezarlar
3- 1938’de Dersim’de Kürt Alevilere yapılan soykırımdan kalma toplu mezarlar
4- 1984 ve devamında PKK ile devlet güçleri arasında yaşanan silahlı çatışmalardan kalma toplu mezarlar
5- Birçoğu ‘90’lı yıllarda gerçekleşen gözaltı ve kaçırma ile gerçekleşen infazlara ait toplu mezarlar
6- Askeri darbeler sonrası insanlığa karşı işlenen suçlar sonucu oluşturulmuş ve İstiklal Mahkemelerinden kalma toplu mezarlar
7- Yasa dışı örgütlerden kaynaklanan toplu mezarlar. (evrensel)
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.