Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, TRT Haber Genel Yayın Koordinatörü Ali Ahmet Böken’in sorularını cevapladı.
Sayın Davutoğlu nasıl bir trafik yaşanıyor? Son gelişmeler nelerdir?
Her şeyden önce kaybolan pilotlarımızın ailelerine sabır diliyorum. Tüm çabalarımızla onları aramaya devam ediyoruz. Birinci önceliğimiz pilotlarımızın sağlığı ve durumu.
Biz bu olaya son derece soğukkanlı bir şekilde yaklaşıyoruz. Bir kriz yönetimi içerisinde süreci yönetmeye çalışıyoruz.
Olay yaşandıktan sonra Genelkurmay Başkanı tarafından ilk bilgiler bana aktarıldı.
Ben bilgilere ulaştıktan sonra önce Başbakanımıza daha sonra Başbakan Yardımcımız Bülent Arınç beyefendiye daha sonra Kayseri’de bulunan Cumhurbaşkanımıza konu ile ilgili detayları anlattım.
Daha sonra medyanın da yakından takip ettiği gibi olayı değerlendirmek için toplantılarımız oldu.
Adımlarımızı bu toplantılarda şekillendirdik. Sayın Başbakanımıza arz ettik. Başbakanımızın kabulüyle atacağımız adımlar belirlendi.
Arama kurtarma çalışmalarımızı biz kendi ekiplerimizle sürdürüyoruz. Ancak Suriye ile koordineli gidiyor.
Ben dün gece 15 muhatapla görüştüm. Bazı ülke Dışişleri Bakanlarıyla gece saat 01:00’e kadar görüşmelerimiz sürdü. Önce bütün doneleri toplayacağız, adımlarımızı ondan sonra atarız. Açıklamanın bu güne kalması tüm bu hazırlıkların yapılmasından kaynaklandı. Önce resmi görmeye çalıştık.
Bundan sonraki aşama bölge ülkeleri, NATO, BM Güvenlik zirvesi gibi ortamlarda elimizdeki detayları paylaşmak. Dün bilgi toplama işlemleri tamamlandı. Bugün bilgilendirmelerin yapılacağı yoğun bir gün olacak.
Ne oldu? Çektiğiniz fotoğrafta ne var?
Şu soru gündeme getirildiği için cevaplamak istiyorum. Uçağımızın görev tanımı neydi? Kamuoyunda çokca tartışıldığı için değiniyorum.
Uçağımız Doğu Akdeniz’de test ve eğitim amaçlı orada bulunuyordu. Uçağımızın Suriye'nin şu anda yaşadığı krizle ile ilgili herhangi bir misyonu ve görev tanımı yoktur.
Uçağımız solo uçuş yapıyordu yani tekti. Eğitim amaçlıydı ve silahsızdır. Riskli bir yönetime gönderilmiş olsaydı silahsız ve tek gönderilmezdi. Türkiye’nin kendi radar sisteminin testini yapmakla görevliydi. Görev kimliği de açık bir uçaktı. Bu uçuşlar ilk defa yapılan bir uçuş da değil. Alçak uçuş yapma sebebi de odur. Radar testleriyle alakalı.
Ayrıca Suriye sınırına 13 mil uzaklıkta bulunuyordu, yani uluslar arası hava sahasındaydı. Kontrolü kaybettikten sonra Suriye karasularına düştüğü tespit edildi.
Hava şartlarına ve teknik konuların el vermemesi durumunda hava sahası ihlalleri yaşanabiliyor. Ancak bu olağan bir şey. Kısa süreli bir ihlal söz konusu ancak Türkiye tarafından ikaz ile uçağımız tekrar Türk hava sahasına girmiştir. Suriye tarafından bir uyarı da olmamış zaten. Bu tür durumlar zaman zaman bizim hava sahamızda da olabiliyor. Ona mesaj gönderilmesi gerekiyor. Çünkü uçağın kimliği açık. O olmadı uçak kaldırır kontrol etmeye çalışırsınız. O da olmadı uçağı inmeye zorlarsınız. Ama bunların hiç biri yapılmadan uçak hava sahamıza döndükten 15 dakika sonra bu olay yaşanıyor.
Neticede Suriye tarafına hasmane bir tutumu olmamıştır. Süratle yaptığı ihlalden geri dönmüştür. Suriye tarafından uyarı mesajı da gönderilmemiştir.
Bilgiler paylaşılacak
Tüm bu bilgiler uluslar arası çevrelerl ve Başbakanımız tarafından muhalefet partileriyle paylaşılacak.
Bizim açımızdan tereddüt yok. Sorulacak soruların hepsini sorduk. Resim net bir şekilde karşımızda bundan sonraki aşama bölgesel ve küresel aktörlerle bu bilgileri paylaşmaktır. Dün bir çok ülke lideriyle görüştüm. Bugün de görüşmelerim devam edecek.
Nasıl bir duruş sergileyeceksiniz?
Tüm ülkeler taziyelerini ve iyi niyetlerini belirtti. Bugünkü brifingden sonra herkese destek beklentilerimizi ilettik. Bazı çevrelerden bugün yine açıklamalar gelecektir. Gerçek ortaya çıkması için elinde veri olanların paylaşmalarını istedik. Bu bölgede veri toplayan ülkeler olabilir. Uçağımız uluslar arası karasularında vuruldu. Aksi bir görüş varsa verilerini ortaya koymaları gerekir. Şu anda uluslararası toplumun doğru bir şekilde bilgilendirilmesi gerekiyor. Önemli olan nokta bu.
Bir yandan soğukkanlı bir tutum sergileniyor, diğer taraftan kararlı bir duruş var. Zor çizgide hareket ediyorsunuz? Masada neler var?
Kimseye haksız yere tepki vermeden, ama haklı olduğumuz yerde kararlı bir şekilde adım atmalıyız. Bu noktada ince bir çizgide yer alıyor. Hem gereksiz riskleri almayacaksınız, hem de bir devlet olarak kararlı bir tutum sergileyeceksiniz. Kimse Türkiye’nin bu kararlılığından şüphe etmemelidir. Türk kamuoyu olgunluğunu gösterdi. Ana muhalefet partisinden gelen açıklamalar takdire şayan açıklamalardır. Türkiye vakarlı duruşunu ortaya koymuştur. Hükümetimizi kararlılığı ortaya koymuştur. Muhalefetimiz duyarlılığını korumuştur. Bütün bunlar olumlu adımlardır.
Bir saldırı söz konusu mu?
Bir saldırı söz konusu. Suriye bir çok ülke tarafından ihlaler olmuştur. Ancak hiçbirinde böyle bir adım atılmamıştır. Ancak silahsız bir uçak vuruluyorsa bunda saldırı söz konusu değildir. Kimse Türkiye’nin kapasitesini test etmeye kalkmasın. Bizim öncelikli vazifemiz pilotlarımızın durumudur. Daha sonra istişareler sonucunda Türkiye hareket stratejisini belirleyecektir. Biz hiçbir zaman bölgede gerilim yanlısı olmadık. Türkiye’nin menfaatleri söz konusu olduğunda da ne kadar kararlı adımlar attığımızı dünya bilir.
Yaşananlar Suriye’deki durumu nasıl etkiler?
Suriye’de diğer bölge ülkelerin yaşananlar yaşanmasın diye Türkiye elinden geleni yapmıştır. Kimse Türkiye’nin üzerine düşeni yapmadı diyemez. Kendi ülkesiyle barışık olmayan bir ülkenin çevresiyle barışık olması mümkün değil. Esed rejimi ağır silahlarla büyük katliamlar gerçekleştirdi. Biz Suriye halkının yanından yer alacağız. Bunu gerçekleştirmek için bütün diplomatik adımları atacağız. NATO’da yapılacak kongrede bir bilgilendirme yapılacak. BM Güvenlik Zirvesi’nde de bir bilgilendirme olacak.
Suriye’den Ürdün’e kaçan pilota karşı bir misilleme iddiaları var. Bu yaşananların bunla alakası var mı?
Böyle bir paranoya içinde olmamalıyız. Suriye’de olan her olaydan sonra perde arkasında bir şeyler aramaya gerek yok. Suriye’deki zulümden her gün yüzlerce insan kaçıyor. Bu pilotta oradaki ortamdan kurtulmak için kaçmış olabilir.
İran ve Rusya ile temaslar
İran Dışişleri Bakanı beni aradı. Desteklerini beklediğimizi belirttik. Rusya ile de görüştük. İyi niyetlerini bildirdiler. Soğukkanlı tutumumuzu takdir ettiler. Bizde böyle bir tablonun karşılıksız kalmayacağını onlara belirttik.
Bu Türk halkıyla Suriye halkı gerilim değildir. Bu kendi halkına da zulmeden bir rejimin ortaya çıkardığı gerilimdir. Biz hiçbir zaman Suriyeli kardeşlerimize zarar verecek bir adım içinde olmayız.
Sayın Başbakan Erdoğan bir açıklama yapacak mı?
Başbakan Erdoğan bugün parti liderleriyle görüşecek. Yarın da konu Bakanlar Kurulu’nda gündeme gelecek. Muhtemelen Başbakan Erdoğan Salı günü grup toplantısında açıklama yapacaktır.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.