BDP Grup Başkanvekili İdris Baluken soru önergesinde Bakan Dinçer’e Zaza Kürtler hakkında ders verirken, “Bundan 100 yıl sonra sizin Zazalar Kürt değildir demeniz ile H. Reşit Tankut’un Zazalar Kürt değildir demesi arasında anlayış olarak ne fark vardır?” diye sordu.
BDP Grup Başkanvekili ve Bingöl Milletvekili İdris Baluken, Geçtiğimiz günlerde Bingöl’de yaptığı bir konuşmada ‘Zazalar Kürt değil’ ve ‘Zazaca ayrı bir dil’ diyen Eğitim Bakanı Ömer Dinçer’in yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi.
Bakan Dinçer’in açıklamalarını ‘bilime aykırı’ olarak tanımlayan Baluken, bunun Kürt halkına uygulanan 100 yıllık asimilasyon politikasını bir başka formu olduğunu belirtti. Baluken soru önergesinin gerekçeli bölümünde şunları kaydetti:
“Tek millet, tek ulus, tek dil üzerinden kurulan ulus devletlerden biri olan Türkiye Cumhuriyeti, ülkede yaşayan farklı dillerin asimile edilmesi için birçok politika uygulamıştır. Bu politikaların başında eğitim politikaları gelmektedir. Türkiye Cumhuriyeti de Kürtler üzerinde asimilasyon politikalarını uygulamak üzere ilk dönemlerde eğitim politikaları ile Kürtçe’nin asimilasyona uğratılması amacını gütmüş, sonraki süreçte ise Kürtçe’nin farklı lehçeleri üzerine politikalar gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda; resmi açıklamalar ve politikalar ‘Zazacılık’ üzerinden Kürtleri böl-yönet politikasına tabi tutmak istemektedir. Son olarak 12.12.2012 tarihinde Bingöl ilimize gerçekleştirdiğiniz ziyarette yeni bir icat bulmuş gibi Zazaların Kürt olmadığını öğrendiğiniz iddiasında bulunan ifadeler kullanmıştınız.”
BDP’li Baluken, önergenin devamında yanıtlamasını istediği sorularla Zazacılık üzerinden uygulanan böl-yönet politikasına dikkat çekti. Balukan’ın yanıtlanmasını istediği sorular şöyle:
-Kürtçe; “Kurmanc, Zaza, Soran, Gûran, Lur” lehçelerinden oluşan bir dildir. Birçok bilimsel çalışma Zazaki’nin, Kürtçe’nin lehçesi olduğunu kanıtlanmasına rağmen Milli Eğitim Bakanı olarak bilime aykırı ve siyasi malzeme olarak kullanılan bir dil ayrım kabulünü esas almanızın izahı nedir?
-Zazaki ( Kırmanci, Dımılki, Kırdki) üzerine akademik, sosyolojik çalışmalar yapan ve Zazaki lehçesinin yok olmaması için uğraş veren Vate Dergisi, Zıwan-Kom, Newepel Gazetesi, Şewçıla Dergisi gibi birçok kurum ile değerli düşünür ve araştırmacılar önemli çalışmalar yapmaktadır. Tüm bu kurum ve kişiler Zazaki’nin Kürtçe’nin bir lehçesi olduğunu belirtmektedirler. Şahsınızın siyasi içerikli açıklamalarına karşı bir deklarasyon da yayınladılar. Zazaki üzerine fikir belirtmeden önce Zazaki üzerine otorite sayılan bu kurum ve kişilerle görüşme yaptınız mı? Bu kurum ve kişilerin yayınladığı deklarasyondan haberiniz var mıdır?
-TRT 6 yayınlarında, Mardin Artuklu Üniversite’si yaşayan diller enstitüsü çalışmalarında, seçmeli Kürtçe dersi seçmelerinde Zazaki Kürtçe’nin bir lehçesi olarak doğru bir şekilde kabul edilmesine rağmen sizin Zazaca ayrı bir dil açıklaması yapmanızın gerekçesi siyasi midir? Gerçekten, bilimden ve devlet kayıtlarından aykırı olarak açıkladığınız bu fikrinizin 100 yıllık asimilasyon politikalarının farklı bir formu olduğunu düşünüyor musunuz?
-Cumhuriyetin kurucu kadrolarından Prof. H. Reşit Tankut döneminde Zazaların Kürt değil, Türk olduğu ifade edilmiştir. Kürt halkının bu yanılsamaya yönelmemesi sonucu Dersim Katliamı yaşatılarak siyasi amaçlar yerine getirilmeye çalışılmıştır. Bundan 100 yıl sonra sizin Zazalar Kürt değildir demeniz ile H. Reşit Tankut’un Zazalar Kürt değildir demesi arasında anlayış olarak ne fark vardır? Siyasi amaçların gerçekleştirilmesi için aynı yöntemleri uygulamayı düşünüyor musunuz?
-Türkçülüğün esaslarını yazan Ziya Gökalp Zazaki konuşanların Kürt olduğunu, Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Zazaki konuşanların Kürt( Millet-i Ekrad) olduğunu, yine eğitim politikalarınızın asıl sahibi ve belirleyicisi olan Mustafa Kemal, Zazaki konuşanların Kürt olduğunu ifade ederken sizin bilimsel ve tarihsel referanslarınızı hiçe sayarak farklı bir tanımlama yapmanız ne kadar doğrudur?
-Milli Eğitim Bakanı olarak ülkedeki Türkçe’den farklı dillerin yaşamasını, eğitim dili olarak kullanılmasını, kamusal hizmetlerde yer almasını sağlamanız ilk görev olarak önünüzde durmaktadır. Bu görev anadilde eğitim kapsamında, Zazaki dilinde eğitim çalışmalarının bir an önce hayata geçirilmesini gerektirmektedir. Bu göreve karşılık sizin, Milli Eğitim Bakanı olarak, Zazaların kökeninden çok Zaza çocuklarının anadilinde eğitim talebiyle ilgili yapacağınız çalışmaları yansıtmanız doğru olmaz mı? Eğitim ve tarih penceresinden değerlendirildiğinde ‘köken’ üzerinden siyaset yapmak militarist, ırkçı bir yaklaşım değil midir?
-Eğitimde başörtüsü özgürlüğüne ilişkin yakın tarihte yayımladığınız yasakçı genelge ve Kürtçe’nin kökenine yönelik siyasetiniz ile beraber, yeni eğitim politikanızın ayrımcılık ve yasaklama anlayışına sahip olduğu iddialar vardır. Bu iddialar yasakçı genelge ve Kürtçe üzerine bilim-sosyoloji dışı açıklamalarınız ile birleştirildiğinde güçlenmektedir. Güçlü iddia ve somut gerçekliklere ilişkin ne düşünüyorsunuz?
-Bingöl halkı tarafından devletin Bingöl üniversitesi aracılığıyla Kürtleri bölmeye yönelik özel bir Zazacılık konsepti devreye soktuğu bilinmektedir. Zazaki’yi Kürtçe’den ayıran tanımlamanızın Bingöl Üniversitesi’nde yapılması tesadüf müdür? Yoksa, devrede olan bir konseptin devamı mıdır?
-2011 yılı içerisinde Bakanlığınız veya mensubu olduğunuz AKP Genel Merkezi tarafından bölgedeki resmi veya parti organlarınıza Zazalar üzerinden Kürtleri bölmeye yönelik politikalar üretilmesi ve bu yönde bir dil/üslup/söylem birliğinin kullanılması ile ilgili bir genelge gönderilmiş midir? Bu genelgenin içeriğinde, bölgedeki toplantı ve mitinglerde Kürtler, Zazalar ayrımı yapacak bir dilin kullanılması talimatı olduğu iddiaları vardır. Bingöl’de kullanmış olduğunuz dil bile bu iddiaların doğruluğu hakkında fikir vermektedir. İddia edilen genelge ve kullandığınız dil arasındaki ilişkiyi nasıl değerlendirmektesiniz? (anf)
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.