Norveç merkezli DNO firması 2017 yılında Amerikan Exxon Mobil Corporation hisselerinin yarısını alarak bu bölgede çalışmalara başladı. Amerikan Exxon Mobil firmasının yüzde 64’lük hissesinin yüzde 32’sini almasıyla bölgedeki petrol sahasında faaliyet göstermeye başladı. Şu anda Başika bölgesindeki petrol sahasındaki hisse oranlarının yüzde 32’si Exxon Mobill, yüzde 32 DNO, yüzde 20 Kürdistan Bölgesi petrol şirketi ve yüzde 16’da Türkiye merkezili enerji şirketi TEC’e ait.
Başika bölgesinde IŞİD saldırılarının başladığı 2014 yılında petrol sahalarındaki çalışmalar durmuştu. 2014 yılındaki IŞİD saldırılarının öncesinde Exxon Mobil ve Türkiye enerji şirketi bölgede 580 milyon varil petrol rezervi olduğu tahmininde bulunuyordu. Ancak DNO, 15 Kasım’daki bilgilendirmesinde bölgedeki rezerve ilişkin bir rakam vermedi.
1971 yılında kurulan DNO petrol şirketi daha çok Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde yoğun olarak faaliyet yürütüyor. Ancak, petrol arama, geliştirme ve enerji kaynaklarının üretilmesi alanında Norveç, İngiltere, Hollanda, İrlanda ve Yemen’de de yatırımları bulunuyor. DNO 2004 yılında Kürdistan’a gelerek Kürdistan’ın enerji sektörünü geliştirme çabası gösteren ilk yabancı firmalar arasında yer alıyor.
Exxon Mobil petrol şirketinin 2011 yılında Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile Başika bölgesindeki petrol sahası konusunda anlaşma yapması beraberinde büyük tartışmaları getirdi. Zira, Musul’a bağlı Başika bölgesi 140. Madde kapsamındaki tartışmalı bölgeler içerisinde yer alıyor ve bölgenin geleceği Irak Anayası’na göre çözülmesi gerekiyor. Anlaşmanın yapıldığı dönemde Bağdat hükümeti, Exxon Mobil’den Hewler Hükümetiyle yaptığı anlaşma ile çalışma yürüttüğü Irak’ın güneyindeki Qurne petrol sahası arasında tercih yapmasını istemişti.
Hewler ile Bağdat çözüme yakın
Kürdistan Bölgesi ile Bağdat arasındaki petrol ve doğal gaz anlaşmazlıkları halen devam ediyor. Sorunların ana kaynağını Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin sınırları içerisinde bulunan petrol yataklarındaki çalışma hakları ve gelirlerinin paylaşılması oluşturuyor. Hewler ile Bağdat arasında şu anda müzakere edilen petrol konusunda Hewler’in günlük 250 bin varil petrolü Bağdat üzerinden ihraç etmesi ve Bağdat’ın da buna karşılık Hewler’in bütçesini göndermesi şeklinde bir çözüm bulunmaya çalışılıyor.
Exxon Mobil en son Türkiye Enerji Şirketini (TEC) Başika’daki petrol üretim çalışmalarına dahil etti. Türkiye 2015 yılında Bağdat’ın iznini almadan Başika’da askeri bir üs kurdu. Türkiye’nin petrol arama çalışmaları yürüttüğü bölge Hewler’in 60 km batısında ve Musul’un da 20 km doğusunda yer alıyor.
Başika’daki petrol yataklarından şu ana kadar ne kadar maddi kazanç elde edildiği belli değil anca Petrol ve Gaz Dergisi MYS’ye göre, her ne kadar Amerikan Exxon Mobil’in varlığı Hewler ile Bağdat arasındaki bir çekişmeyi zayıflatacak olsa da bu bölgedeki her petrol üretim çalışmasının Hewler ile Bağdat arasında siyasi bir rekabetin çıkmasına neden olacak.
DNO şirketi, bölgede Hafif (yüksek graviteli) petrol ve ekşi gaz bulunduğunu açıkladı ancak bölgede tahlil ve araştırmaların devam ettiğini, sonraki süreçlerde bölgedeki petrolden elde edilen maddi gelir konusundaki tahminlerini açıklayacaklarını belirtti.
Açıklamada, Başika-2’deki petrol kuyusundaki çalışmaların Şubat ayında başlanıldığını,kuyunun derinliğinin 3204 metre olduğu ifade edildi.
MYS petrol dergisinde yer alan rapora göre, DNO, Başika’daki petrol sahasından elde edilecek gelir konusunda olumlu beklentilere sahip. DNO söz konusu petrol sahasında 2018 yılında büyük bir proje ve programla çalışmalara başladı. DNO’nun bölgedeki programı 3 petrol yatağını kapsıyor.
Bu yılın başındaki yüksek yağış oranlarından dolayı Başika-1’deki petrol sahasının tahlil ve incelemelerinin 2019 ortalarına ertelenmesine neden olmuştu.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.