Ölüm listeleri konuşulurken MGK nerede? Neden hâlâ o listeler ve listeleri hazırlayanlar ortaya çıkmıyor?
1990’ların karanlık cinayetlerine yönelik (Özel Timci Ayhan Çarkın’ın itiraflarıyla başlamış olan) araştırmalar giderek derinleşiyor. Soruşturma kapsamında ifadesi alınan MİT’çi Mehmet Eymür’ün gazetelere yansıyan ifadeleri konuya farklı bir boyut kazandırdı. Eymür, örneğin, “Devletin en üst düzeyinde bulunanlar, cinayet listeleri, ölüm listeleri yaptılar” şeklinde bir ifade kullanıyor.
O dönemde yaşananların aydınlatılmasına İçişleri Bakanı Nahit Menteşe (25 Ekim 1993-1 Kasım 1995) de bazı katkılar yapıyor. Menteşe, ölüm listelerini gördüğünü, bu listelerin istihbarat birimlerinden kendisine geldiğini ve o isimleri MGK’ya sunmuş olabileceğini söylüyor.
Menteşe’nin anlattıkları, Türkiye’yi yöneten iradenin, ‘terörle mücadele’ adına yapabildiklerinin profilini net bir şekilde ortaya koyuyor: “Bakanlığım döneminde, PKK’ya yardım eden bazı işadamları ve devlete sızan PKK’lıları gösteren bir liste istihbarat birimlerinden bize gelmişti. Bu listeyi MGK’ya sunmuş olabilirim. Bir örneği MGK’da olabilir. Bu listelerde yer aldığı ileri sürülen bazı işadamlarının devlet içi çetelerce öldürüldüğü iddialarını ben de gazetelerden okuyorum. O tarihlerde böyle bir duyum alsaydım gereğini yapar ve Mehmet Ağar’ı görevden alırdım”.
Menteşe’nin açıklaması durumu netleştiriyor: MGK bir liste hazırlatmış ve bu liste bir ölüm listesi olarak uygulamaya konmuş. Tabii, Menteşe’nin “Ağar’ı görevden alırdım” demesi inandırıcı değil. Çünkü Ağar’ın o dönemdeki ‘faaliyet’lerini kendi başına gerçekleştirmediği açık.
Liste MGK’ya gitmiş, orada konuşulmuş. Veren de İçişleri Bakanı. Kendisi bunu şimdi kabul ediyor. Mehmet Ağar, “Ne yaptıysam devlet için yaptım” ifadesiyle bu işleri nasıl yaptığını yıllar önce belirtmişti. O nedenle bugüne kadar kendisine doğru dürüst bir soru sorulmadı, kendisi bir hesap vermek zorunda bırakılmadı.
Devlet ve ölüm listesi
Bu ölüm listelerini yapanların çoğu hayatta. Öldürülenlerin yakınları da. Örneğin öldürülen avukat Medet Serhat’ın ailesi her yıl onu anmaya, onun hukukçu ve demokrat kişiliğini anlatmaya çalışıyor. Yusuf Ekinci’nin ailesi, bir hukukçu olan babalarının, eşlerinin, devletin hazırladığı ‘ölüm listesi’nde adı olduğunun itiraf edilmesi karşısında acaba ne düşünmüşlerdir?
BDP Milletvekili Pervin Buldan’ın eşi Savaş Buldan’ın da adının listede yer aldığı, şimdi devlet görevlileri tarafından kabul ediliyor. Yılmaz Erdoğan’ın amcası Namık Erdoğan da bu listenin parçası olarak öldürülmüştü.
Saydığım isimlerin ortak özelliği Kürt olmaları. Herhangi bir hukuki suçlamayla yüz yüze gelmemişlerdi. Onları devlet öldürdü, listesi de Milli Güvenlik Kurulu’nda. Bu ölüm listesi, Kürt sorununun ne olup ne olmadığını merak edenlere bir itiraf gibi okunabilir.
Kürt sorunu bu listede
“Kürtler hangi haktan mahrum bırakıldılar ki? Her şey olabiliyorlar. Cumhurbaşkanı bile” şeklinde bir klişe vardır. Gerçekten de Medet Serhat, Yusuf Ekinci avukat olabilmişti. Namık Erdoğan yüksek bir bürokrat... Sonra ne oldu?
Son yıllarda bu cinayetlerin hesabının sorulabileceği yönünde bir umut doğmuş olması olumlu. Bütün bunların gündeme gelebilmesi elbette sevindirici. Gidenleri geri getirmek mümkün değil ama belki yaralar bir ölçüde sarılabilir.
Yaraların bir miktar da olsa sarılabilmesi, yani gerçek bir yüzleşmenin biraz olsun mümkün olabilmesi için Kürt sorununun bir kimlik sorunu olduğu gerçeğinin kabulü şart. Kürtlerin (BDP çizgisine yakın olanların da olmayanların da) yaşadığı derin bunalımın bu ‘listeler’ ışığında yeniden gözden geçirilmesine acilen ihtiyacımız var.
Tekrar başa dönüyorum ve dönemin İçişleri Bakanı Nahit Menteşe’nin şu sözlerini hatırlatıyorum: Ölüm listesi MGK’da olabilir.
Peki MGK nerede? Neden hâlâ o listeler ve listeleri hazırlayanlar ortaya çıkmıyor?
Kendi yurttaşları hakkında ölüm listesi hazırlayan bir devlet olabilir mi?
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.