• BIST 9077.87
  • Altın 2324.865
  • Dolar 32.3699
  • Euro 34.9644
  • İstanbul 18 °C
  • Diyarbakır 16 °C
  • Ankara 16 °C
  • İzmir 19 °C
  • Berlin 10 °C

Obama neden uçuşa yasak bölgeye hayır diyor?

Gönül Tol

Beyaz Saray istediği kadar her fırsatta Türkiye ile ilişkilerde sorun yok desin, Suriye’nin ikili ilişkilerde yarattığı gerilim ortada.

Gerilimin nedenlerinden bir tanesi Ankara’nın uçuşa yasak bölge talebi.

Amerika Türkiye’den IŞİD’e karşı saldırıda İncirlik’i kullanmasına izin vermesini istiyor. Türkiye ise ‘Suriye içinde uçuşa yasak bölge kurulmadan olmaz’ diyor.

Washington bugüne dek defalarca Ankara’nın bu talebine sıcak bakmadığını söyledi. Fakat Ankara hala ümitli. Obama’nın 4 Kasım ara seçimlerinin ardından bu tutumunu değiştireceği beklentisi içinde. Eğer beklenildiği gibi Senato Demokratlardan Cumhuriyetçilerin eline geçerse, Obama’nın elinin zayıflayacağını ve Suriye’de aldığı tavrı değiştirmeye zorlanacağını düşünüyor.

Fakat bu beklentiler boşa çıkabilir.

4 Kasım’da yapılacak ara seçimlerin sonuçları ne olursa olsun dış politikada ve savunma politikasında ipler Obama’nın elinde olacak. Obama’nın da uçuşa yasak bölge kurulması konusundaki tutumunu değiştirmesi pek olası görünmüyor çünkü Amerikan yönetiminin buna karşı çıkmasının altında yatan önemli politik, finansal ve askeri nedenler var.

Politik nedenlerle başlayalım.

Uçuşa yasak bölgenin hedefi Esad rejimi.

Eğer Obama böyle bir bölge kurmayı kabul ederse Suriye’de yepyeni bir angajmana girmiş olacak. Bir ülkeye rejimi değiştirmek maksadıyla askeri olarak müdahale etmiş olacak. Bu, IŞİD gibi bir terör örgütüne karşı Suriye’nin hava sahasına girmeye ya da rejimi devirmek maksadıyla muhalifleri eğitmeye benzemez. Yasal ve siyasi olarak çok daha çetrefilli bir karar.

Ayrıca Washington, Irak ve Libya’da olanlardan sonra Suriye’de rejim değişikliği konusunda daha da gönülsüz.

Bir de Obama’nın ‘siyasi mirası’ meselesi var.

Obama, 2008 seçimlerini, Amerika’nın dünyadaki uzun vadeli askeri angajmanını kısıtlayacağı, Amerikan askerini Irak ve Afganistan’dan çekeceği vaadiyle kazandı. Pek çoğuna göre Obama’nın tek dış politika başarısı Amerika’nın bu ülkelerden çekilmesi.

Suriye içinde uçuşa yasak bir bölge kurmak Amerika için yeniden uzun soluklu bir askeri angajmana girmek anlamına gelecek.Üstelik Obama yönetimi böyle bir angajmanın Suriye’deki askeri dengeyi değiştireceğinden ve Esad’ı devireceğinden de emin değil. Birinci Körfez Savaşı'nın ardından yaşananlar bu konuda Obama’nın çekincelerini haklı çıkarıyor.

Amerika, Irak’ın kuzeyinde Kürtleri, güneyinde Şiileri korumak için uçuşa yasak bölge oluşturmuştu 1991 ve 1992’de. Amerikan askeri 2003 yılına kadar bu bölgeleri korumak zorunda kaldı. Üstelik 10 yılı aşkın süre boyunca ülkenin üçte birinin Amerikan askeri denetimi altında olması Saddam’ı da deviremedi. Obama Suriye’de de aynı senaryonun tekrarlanmasını istemiyor.

Suriye’de kurulacak uçuşa yasak bölgenin, Washington’ın sırtlamak istemediği finansal bir boyutu da var.

Böyle bir bölge için yüzlerce Amerikan uçağının gerekeceği ve bunun aylık 1 milyar dolara mal olacağı söyleniyor. Savunma bütçesinde ciddi kısıtlamalara gidildiği bir dönemde, sonuç getirip getirmeyeceğinden emin olunamayan bir manevraya, 2016 Başkanlık seçimleri öncesi Kongre’nin evet demesi zor.

Maliyete yönelik olası eleştirilere karşı, güvenli bölge fikrine sıcak bakan bir grup Cumhuriyetçi, bu bölgenin korunmasında asıl sorumluluğun bölgesel aktörler tarafından sırtlanmasını öneriyor. Fakat Irak örneği bu konuda da temkinli olunması gerektiğini gösteriyor.

90’lı yıllarda Saddam’a karşı Amerika’nın liderliğinde oluşturulan koalisyon gittikçe zayıfladı. Bazı Arap liderler bir yandan Saddam’ın devrilmesini istiyordu fakat diğer yandan Amerika tarafından oluşturulan uçuşa yasak bölgenin, Arap sokağında ‘Amerikan emperyalizminin yeni bir tezahürü’ olarak algılanmasından ve bununla birlikte anılmaktan rahatsız oluyorlardı. Benzer bir tablonun Suriye’de ortaya çıkabileceğini kestirmek güç değil. Bu nedenle Obama yönetimi bölgedeki müttefiklerinin ipiyle Suriye kuyusuna inmek istemiyor.

Meselenin bir başka önemli boyutu daha var.

Amerika’nın Suriye sınırları içinde uçuşa yasak bölge kurması Esad’ın hava gücüyle çatışma riskini getiriyor. 4 yıldır devam eden iç savaşın ardından rejimin askeri gücü zayıflamış olabilir fakat Esad’ın elinde hala hava sahasına girecek Amerikan uçaklarını vurma kapasitesi olan silahlar var.

Bir Amerikan askerinin dahi Esad’ın saldırısı sonucunda ölmesi Washington’ı misilleme yapmaya zorlayacak ve Amerika’yı taraf olmak istemediği bir savaşta taraf haline getirecektir. Başkanlığının bitmesine iki yıl kalmışken Obama böyle bir risk almak istemiyor.

İşte tüm bu nedenlerle Obama yönetimi Ankara’nın uçuşa yasak bölge talebine sıcak bakmıyor. 4 kasım seçimlerinin sonuçları da bunu değiştirecek gibi görünmüyor.

  • Yorumlar 0
  • Facebook Yorumları 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış
    ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu yazıya henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları
ÖNE ÇIKANLAR
Tüm Hakları Saklıdır © 2009 İlke Haber | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Tel : 0532 261 34 89