Ortadoğu'da bir Şii Yayı oluşuyor. Temel karakteri ABD ve Batı karşıtı olması ve Arap Baharı adı verilen rüzgâra karşı statükoyu savunması.
İsrail, İran’ı bombalayacak mı?
Washington Post gazetesinin şubat ayı başındaki haberine göre, ABD Savunma Bakanı Panetta, nisan, mayıs ya da haziran ayında Tel Aviv’in Tahran’a saldırmayı planladığını ifade etmişti. Tehlikeli aylara girdik.
Başbakan Tayyip Erdoğan önceki gün İran Devlet Başkanı Ahmedinecad’la kritik bir görüşme yaptı. Başbakan bu konuşmasında nükleer silahlara sahip olan İsrail’in, aynı silahlara sahip olmak isteyen İran’a yönelik tehditkâr tavrını sert biçimde eleştirdi.
Aslında İran-Türkiye ilişkileri bir süreden beri şeker-renk gidiyor. İran, Türkiye’ye yerleştirilmesi kararlaştırılan nükleer şemsiyeye tepkisini göstermiş, aynı günlerde PKK ile uzun süreli çatışmasına son verecek adımlar atarak karşı hamlesinin ne olabileceğini ifade etmişti. Türkiye’nin PKK konusunda beklediği desteği boşa çıkarmıştı.
Irak’a egemen olan Şii yönetimiyle de Türkiye’nin ilişkileri pek parlak yürümüyor. Geçmişten farklı olarak Irak Başbakanı Maliki’yle Türkiye’nin bağları zayıflıyor. Bunun bir sonucu olarak Iraklı Sünni lider Haşimi hakkında yakalama kararı çıkarılmasına tepki gösteren Türkiye, Haşimi’ye destek verdi.
İran-Irak yakınlaşması
Biraz daha ilerleyelim: Irak’la İran arasında geçmişten farklı olarak mezhep temelli yeni bir dayanışma gelişiyor. Irak’taki egemen Şii çoğunluk, İran’la daha köklü ve kalıcı ilişkiler içine giriyor.
İran, Esad yönetimiyle uzunca bir dönemden beri dayanışma içinde. Şimdi bu dayanışmaya Iraklı Şii yöneticiler de katılmış durumda. Buna Lübnan’daki Şii Hizbullah hareketini de eklediğimizde tablo tamamlanıyor. Ortadoğu’da bir ‘Şii Yayı’ oluşuyor.
Bu ‘Şii Yayı’nın temel karakteri ABD ve Batı karşıtı olması ve ‘Arap Baharı’ adı verilen rüzgâra karşı ‘statüko’yu savunması. Bu yaydaki ülkelerin bir başka ortak noktaları da İsrail karşıtlıkları. Tabii bu arada ilginç bir gelişmeden daha söz edebiliriz: İsrail, Suriye’deki İslamcı muhalefete karşı, Esad yönetimini ehven-i şer olarak görmeye başladı.
Bütün bu süreç içinde Kürtlerin durumu ne olacak?
Irak’taki özerk Kürt bölgesi Kürtlerin kendi kendilerini yönetmeleri bağlamında en ileri örneği oluşturuyor. İranlı Kürtlerin kaderi belirsiz; Türkiye-İran ilişkilerinin iniş çıkışlarına göre geleceklerinin etkileneceği bir gerçek. Suriye’deki Esad yönetiminin PKK (Kandil bunu yalanlasa da) ile işbirliği yaptığı söyleniyor. Esad devrilirse Suriye’de Kürtlerin yeni bir statü elde etme olasılığı yüksek.
‘Şii Yayı’ ile Türkiye arasında da ciddi sorunlar bulunuyor. İşte bu sorunlu ilişki, bir ölçüde PKK’nın hareket olanağını arttırıyor. Oluşan Türkiye karşıtı hava, PKK’ya destek verebilecek potansiyel cehpeyi güçlendiriyor.
Kürtlerin devlet hayali
Bölgedeki Kürt siyasetçilerin asıl hayali bağımsız bir devlete sahip olabilmek. Barzani bir söyleşi sırasında bunu dile getirmişti. Dünkü Taraf gazetesinde Esad tarafından öldürülen Suriyeli muhalif Kürt lider Meşal Temo’nun oğlu Marsel Temo, “Bu tüm Kürtlerin hayalidir ama aynı zamanda imkânsızdır. Nasıl Arap Birliği tüm Arapları tek devlet olarak görmek istiyorsa bizim de bilinçaltımızda bu vardır. Ama bu sadece bir hayaldir” diyor.
Yapılan araştırmalar güvenilir ise Türkiye Kürtlerinin de bugün bağımsız devlet yerine Türkiye’de yaşamak istedikleri söylenebilir. Ayrılık düşüncesi köklü bir düşünce olarak görünmüyor.
Bu ‘Şii Yayı’ içinde Kürtlerin geleceği nasıl şekillenir, onu kestirmek kolay değil. Tabii bu Şii yayının geleceği ne olacak, onu da bilemiyoruz.
Bildiğimiz şey, Türkiye’nin Kürt sorununu kendi yurttaşının kimlik sorunu olarak görmesi ve bir an önce bu konuda adımlar atmasıdır.
Birlikte yaşamanın gerçekçi koşullarını oluşturmasıdır.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.