Kürdistan

CHP sözcüsü Haluk Koç “söyle Erdoğan, Kürdistan neresi” diye feveran etmiş.

Sorunun bu kadar polemik bir üslupla sorulup sorulmadığından emin değilim.

Lâkin ‘ulusalcı’ bir ceride dün Koç’a atfen aynen bu cümleyi manşet yapmıştı.

Tıyneti icabı varakparenin tahrifi olabilir ama her halükârda cevabı ben vereyim:

***

KÜRDİSTAN hâlihazırdaki Türkiye, Irak, İran ve Suriye devletlerinin topraklarında yer alan ve Kürtlerin çoğunluk olduğu yekpare bir coğrafi satıhtır.

Nokta, satırbaşı ve paragraf!

***

BÜTÜN tarih boyunca da böyle olmuştur.

Artı, etno-sosyolojik yapı değişmediği için de hâlen böyledir.

Zaten siyasi değil toplumsal coğrafyayı yansıtan hangi eli yüzü düzgün haritayı açsanız daima yukarıdaki tanıma rastlarsınız.

Dört ülkenin de sınırlarını aşan ve bütünlük arz eden alan Kürdistan olarak zikredilir.

***

FAKAT tabii Türkiye’de basılmış haritaları kastetmedim. Daha neler!

Alimallah, böyle bir şeyi tahayyül etmek dahi ‘hıyanet-i vataniye’ suçu addedilir.

Çünkü sözcük bizim ülkemizde muazzam bir tabudur. Cız, dokunan yanar!

Tekrar hatırlayalım: Histerik cinnet, birkaç yıl önce Kürdistan adını taşıyor diye İran Havayolları’na ait bir uçağı Yeşilköy’den kapı dışarı etmek raddesine vardırılmıştı.

Oysa o Kürdistan o İran’da yukarıdaki coğrafyada yer alan bir vilayetin adıdır!

Yani, ilk TBMM’deki Şark temsilcilerinin Kürdistan mebusu sıfatı taşımasına rağmen kelimeyi yasaklayan TC’nin aksine ne Şah, ne de Molla rejimi gerçeği silmeye kalkışmıştır.

***

ÖTE yandan, coğrafi bir bölgenin orada yaşamış olan veya hâlen yaşayan insanların adıyla zikredilmesi o bölgenin illâ modern anlamda ulus-devlete dönüşeceği anlamına gelmez.

Zaten de çoğu defa bunların kökeni kabile isimlerine uzanır.

Meselâ Galler, Beluçîler yahut Sorablar vardır. Nitekim Batı dillerindeki “ia- ya” ve Doğu dillerindeki “tan” yer takısıyla söylersek de Galya, Belucistan ve Sorabya mevcuttur.

Oysa bunlar devlet değildir. Olmaları ihtimali de hemen hemen sıfıra yakındır.

***

FAKAT başkaları olabilir!

Hatta iradi bir çabayla böyle bir sıfırdan itibaren yapay olarak dahi yaratılabilirler.

Örneğin tarihte Kırgızistan ve Slovakya yoktur ama bugün ikisi de ulus-devlettir.

Çünkü bütün durumlarda nüfus sayısı ve yoğunluğu; yerleşim yekpareliği; asimilasyon derecesi; din ve mezhep ortaklığı; iktisadi pazar bütünlüğü; jeo-politika gerçekliği ve bilhassa da aidiyet hissiyatı gibi hem maddi, hem ruhi çok çeşitli faktörler devreye girerler.

Üstelik bu unsurlar da sabit değildir. Zaman içinde değişebilir ve zıddına dönebilirler.

Dolayısıyla, herhangi bir etnisitenin modern ulus-devlet kimliği edineceğine veya edinmeyeceğine dair evrensel bir kural, ilahi bir emir ve hukuki yasa yoktur ki, tekrar nokta!

***

İMDİİ, potansiyel olarak devlete dönüşebilir korkusuyla hâlâ “söyle, Kürdistan neresidir” diye mugalâta yapmanın âlemi var mı? Bundan medet ummak neyi değiştirir ki?

İşte doksan yıldır ağızlara, dillere, kitaplara, ekranlara mühür vuruldu.

İşte histerik cinnet vilayet adı taşıyan İran uçağını bile kovmak raddesine vardırıldı.

Peki de, lütfen şimdi sen söyle CHP sözcüsü!

Kürdistan kelimesini coğrafyadan, lügatten ve beyinden silmek mümkün oldu mu?