Sabahın erken saatlerinde İstanbul-Diyarbakır uçağına binerken Sezen Aksu’yla karşılaştık. Çok tanıdık ve çok sevdiği bir yere gitmenin keyfini yaşıyordu. Akşama konseri vardı.
Diyarbakır, toplantılar kenti haline dönüşmüş durumda. Şehrin dört bir tarafında değişik toplantılar sürüyor. Kadın toplantıları, Türkiye Kent Konseyleri Platformu buluşması, benim de katıldığım Diyarbakır Barış Meclisi ile Âkil İnsanlar’dan konuşmacıların katıldığı panel, bunlardan bazıları.
Diyarbakır’a indiğimde, Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir’in annesini yitirdiğini öğrendim. Anne Azize Baydemir, kentin Yeniköy Mezarlığı’nda toprağa verildi. Annesinin mezarı başında Osman Baydemir’e başsağlığı diledim. Aysel Tuğluk, Gültan Kışanak, Sırrı Sakık, Hasip Kaplan, Baydemir’e destek için oradaydı.
Diyarbakır’da siyaset, Başbakan’ın açıklayacağı ‘Reform Paketi’ üzerinde yoğunlaşıyor. BDP çevrelerinde, paket konusunda olumsuz bir rüzgâr esiyor. Gültan Kışanak, “Paketten ‘Qundur’ çıkacak” şeklinde bir değerlendirmede bulundu (Qundur, ‘içi boş kabak’ anlamına geliyor). Paketin en çok kendilerini ilgilendirdiğini söyleyen BDP’liler, hazırlık sırasında kendilerine danışılmamasından şikâyetçi.
Bu çevrelerde öne çıkan endişelerden birisi, Rojava’da yani Suriye Kürdistanı’nda Türkiye’nin ‘El Nusra’ örgütüne destek verdiği yönünde. Önceki gün Özgür Gündem gazetesinde yer alan ve İçişleri Bakanı Muammer Güler’e ait olduğu söylenen bir belge dillerdeydi. Belgeye göre; bakan, imzalı yazısında, El Nusra’ya gereken desteğin verilmesini istiyor.
PYD lideri Salih Müslim, benzer endişeleri, görüştüğü Türk yetkililere dile getirdi, ancak Türkiye böyle bir desteği verdiğini reddetti.
El Nusra-Türkiye ilişkisi, bölgede temel bir konu olarak gündemdeki yerini koruyor. BDP’liler, Kürtlere yönelik El Nusra saldırılarının arkasında Türkiye’nin bulunduğu doğrultusunda bir algı içindeler.
İYİMSERLER, KARAMSARLAR
Diyarbakır’daki BDP çizgisi ‘çözüm süreci’ konusunda tepkisel bir tutum içinde. 9 aydır hiçbir gencin çatışmalarda yaşamını yitirmemesi olumlu bir olgu olarak kabul görürken, öte yandan “Hükümet hiç geri adım atmıyor, işler bozulacak” söylemi dillerden düşmüyor. Yine BDP içindeki bazı etkili isimler, süreçten umutlu olduklarını ifade ediyorlar ve sürecin Öcalan’ın ve hükümetin çabalarıyla yolunda gittiğini düşünüyorlar.
Diyarbakır rahatlamış durumda. Suriçi Diyarbakır, yeniden hayata dönüyor gibi. Tarihi kentin içindeki gecekondu tipi binalar yıkılıyor. Tarihi yapılar restore ediliyor. Cemil Paşalar Konağı’nın ayağa kaldırılmasında epeyce mesafe alınmış. Binanın tamamlanmasıyla birlikte, Suriçi önemli bir tarihi eseri kazanmış olacak.
Barış Meclisi üyesi ve Surp Giragos Vakfı Genel Sekreteri Gaffur Türkay’la, Suriçi’nde, harabe halindeki bir başka büyük Ermeni kilisesini dolaştık. Buranın restorasyonu konusunda da hazırlık yaptıklarını söyledi.
Hançepek Mahallesi’ndeki Surp Giragos Ermeni Kilisesi’ni ziyaret ettik. Kiliseyi ziyaret edenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Armen ve Behçet, kahve biçiminde düzenledikleri kilise bahçesindeki masa ve sandalye sayısını arttırmışlar.
Ardından, Diyarbakır’ın ‘Müslümanlaşmış’ Ermenileriyle derin bir sohbete daldık. Kimisi ‘Müslüman Ermeni’ olarak yaşamayı tercih ediyor. Kimisi vaftiz olup Hıristiyanlığa geçişi planlıyor. Diyarbakır ve çevre kentlerdeki gizli Ermenilerin şimdi kendi kimlikleriyle nasıl ortaya çıktıklarına ilişkin dramatik hikâyeler anlattılar. Yok olup gitmiş, acılarla anılan bir tarihin sonunda gizlenmiş bir kimlik, az da olsa, yeniden kendini ortaya koyuyordu.
Diyarbakır bu açılardan bakıldığı zaman gerçekten büyülü bir kent.
Geç vakit, Diyarbakır’dan havaalanına giderken Sezen Aksu’nun ‘Gidemem’ şarkısının şu dörtlüğünü mırıldanıyordum:
“Ben bu yüzden hiç kimseden gidemem, gitmem
Unutmam acı tatlı ne varsa hazinemdir
Acının insana kattığı değeri bilirim küsemem
Acıdan geçmeyen şarkılar biraz eksiktir...”
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.