Türkiye konusunda haksız çıkan analizleri ile bir dünya markası olan the Economist dergisinin 24 Temmuz tarihli haberinin başlığı: “Erdoğan'ın karşı darbesi Suriyeli muhalifleri zayıflatıyor” idi.
Haberin içeriği 15 Temmuz darbe girişiminin sonrasında yaşanan tasfiyelerin Türkiye'nin askerî kapasitesini zayıflattığı ve Türkiye'yi daha içe dönük bir ülkeye dönüştürdüğü iddialarını veya temennilerini içeriyordu.
Bu haberden çok kısa süre sonra Fırat Kalkanı operasyonu başladı. Türkiye'nin terör koridoru olarak adlandırdığı Kuzey Suriye'de IŞİD ve PYD mevzi kaybederken, muhalifler 2013 yılından beri ilk defa önemli kazanımlar edindi.
Bu operasyon Türkiye'nin sınır güvenliğini sağlaması açısından hayati önem taşıyordu. Hiçbir bölgesel veya küresel aktör hemen dibinde yaşanan bir güvenlik sorununa kayıtsız kalamaz. Hele sınırında kendisini hedef alan iki terör örgütünün alan kazanmasını tolere edemez.
Peki Türkiye bu operasyon için neyi bekledi?
Suriye politikasının en başından beri son derece etkili pozisyonlardan bulunan üst düzey bir yetkili hükûmetin 2012 yılından itibaren Suriye'nin kuzeyinde bir tampon bölge kurmak istediğini ve bu yönde planların olduğunu söylüyor. Bu tarih Suriye krizinin başlangıcına denk geliyor. Ortada henüz IŞİD ve PYD yok.
Bu dönemde kurulması istenilen tampon bölgenin iki amacı vardı: 1- Mülteci sayısını düşük tutmak ve evlerinden edilen Suriyelilerin sınır hattında güvenli bir bölgede kalmasını sağlamak. 2- O dönem için en yüksek güvenlik tehdidi olan Esad rejiminden sınırı korumak.
Bu operasyonun o tarihlerde yapılmasının çok kolay olduğunu ifade ediyor bu yetkili. Henüz Rusya'nın Suriye krizinde bu kadar müdahil olmadığı ve ABD'nin de bu fikre o dönem sıcak baktığını söylüyor.
Ancak bu operasyon 4 sene gecikmeli olarak gerçekleşti. Türkiye'nin askerî desteği ile dost güçler olarak tanımladığı Suriyeli muhalifler Türkiye için ve adına sınırda bir güvenli koridor oluşturdu. Suriyeli mültecilerden bu bölgeye dönüşler başladı.
Neden bu operasyon 2012'de değil de bugün gerçekleşti.
Bu sorunun yanıtını darbe henüz gerçekleşmemişken şu şekilde vermişti bu üst düzey yetkili:
Asker istemedi.
Hükûmetin Suriye politikasında askerin gönülsüz olduğu yönündeki iddialar yeni değil. Bu zaten Ankara kulislerinde epey bilinen bir durumdu.
Şimdi darbe sonrası bu analizler yeniden anlam buluyor.
Ordunun Suriye politikasında hükümetten farklı duruşu, belli müdahale girişimlerine ayak diremesinin gerçek sebebinin üzerinde yeniden durmak gerekiyor...
Fırat Kalkanı operasyonundan sonra Sabah gazetesinin Washington muhabiri Ragıp Soylu'ya konuşan başka bir yetkili operasyonun FETÖ'cü askerler tarafından geciktirildiğini söylüyor. Bu süreçte ABD'nin de zorluk çıkardığını vurguluyor.
Yani darbe girişiminden sonraki süreç ilginç bir şekilde the Economist'in öngörüsü/temennisi aksine Türkiye'nin Suriye politikasında elini güçlendirdi...
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.