Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nun tahminlerine göre, 2012 yılında 14 milyon kişi çeşitli kanser türlerinden birine yakalandı ve bu sayı önümüzdeki yıllarda büyük bir artış gösterecek. WHO, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaşayan bireylerin etkili tedavi olanaklarına ulaşabilmeleri durumunda kanserden ölümlerin azaltılabileceğine dikkat çekiyor.
Kanser çeşitlerinden kaynaklı ölümler en çok gelişmekte olan ülkelerde görülürken, yeni vakalara yakalananların ciddi bir kesimi Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşıyor.
Dünya Kanserle Mücadele Günü vesilesiyle 2014 Dünya Kanser Bülteni’ni hazırlayan WHO uzmanları, tüm dünyadaki hükümetlere yaptıkları çağrı ile önlem almalarını istiyor. Uzmanlar, hükümetlerin toplumdaki sağlıklı yaşama bilincini geliştireci davranışları teşvik edecek programlara ağırlık vermesini önerirken, hastalığı önleyici tedbirlere ise ‘acil öncelik’ verilmesinin altını çiziyor.
2030’DA YILDA 22 MİLYON YENİ KANSER VAKASI OLACAK
2012 yılında 14 milyon kişinin kanser hastalığına yakalandığının tahmin edildiği WHO raporunda, 2030 yılına gelindiğinde yeni vakaların sayısı yılda 22 milyona yükselecek. Kanserden 2012 yılında 8,2 milyon kişinin öldüğünün belirtildiği rapora göre, ölümlerin sayısı 2030 yılında 13 milyonu bulacak.
ÖLÜMLERDE AFRİKA, ASYA VE GÜNEY AMERİKA; YENİ VAKALARDA İSE AVRUPA ÖNDE
WHO Genel Direktörü Margaret Chan, kanser çeşitlerinden kaynaklanan ölümlerin yüzde 60 ila 70’ninin gelişmekte olan ülkelerin olduğu Afrika, Asya ve Güney Amerika kıtalarında yaşandığına dikkat çekiyor.
2012’deki yeni kanser vakalarının önemli bir kısmı Asya’da, her dört vakadan biri Avrupa’da görülürken, her 5 vakadan biri Amerika Birleşik Devletleri’nde görüldü. Afrika ve Ortadoğu ülkeleri ise yüzde 8 ile yeni kanser vakalarının daha az görüldüğü bölgeler oldular.
AKCİĞER, MEME VE KOLON KANSERİ İLK SIRALARDA
2012’de tespit edilen yeni kanser vakalaında ilk sırayı ise 1,8 milyon (yüzde 13) vaka ile akciğer kanseri almış. Diğer kanser çeşitlerine yakalanan kişilerin sayısı ve genel toplama oranı ise şöyle gerçekleşmiş :
Göğüs-meme kanseri : 1,7 milyon vaka (yüzde 11,9) ; Kolon kanseri : 1,4 milyon (yüzde 9,7) ; Prostat kanseri : 1,1 milyon (yüzde 7,9) ; Mide kanseri : 950 bin (yüzde 6,8) ; Karaciğer kanseri : 780 bin (yüzde 5,6) ; Rahim ağzı kanseri : 527 bin (yüzde 3,7).
KANSERE KARŞI DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN 5 ÖNEMLİ NOKTA
Hükümetlerin kanunlar ile alacağı önlemlere ek olarak, bireylerin dikkat etmesi gereken 5 temel sağlık kuralı ise şöyle sıralanıyor.
Erken teşhis: Her ne kadar kanser erken teşhis ile önlenemese bile, hastalığın zamanında teşhisi sayesinde hayatta kalma şansı artıyor. WHO, erken teşhis için önemli olanın tüm bireylerin uygun diyagnostike ulaşabilmesi ve gereksiz-fazlalık tedavilerle vücuda zarar verilmemesi olduğuna dikkat çekiyor.
Fazla kilolar yemek borusu, bağırsak, böbrek, rahim ve pankreas kanserlerine yakalanma riskini arttırıyor. Fazla kilolardan kaçınarak, düzenli hareket etmenin yanı sıra şekerli içecekler, kırmızı et, işlenmiş et çeşitleri vs’den sakınmak gerekiyor.
ENFEKSİYONLAR ÖNLENİRSE KANSER 6’DA 1 ORANDA AZALACAK
WHO raporunda dikkat çekilen bir diğer tedbir ise enfeksiyonlara karşı yapılan aşılar, zira dünya genelindeki kanser vakalarının yüzde 16’sı enfeksiyonlardan kaynaklanıyor. Gelişmiş ülkelerde çok rastlanmasa da, gelişmekte olan ülkelerdeki enfeksiyonlara bağlı kanser vakaları daha fazla.
Aşı yokluğu nedeniyle kansere dönüşen bazı hastalıklar ise şöyle sıralanıyor:
Hepatit-B virüsü karaciğer kanserine, İnsan Papilloma Virüsü (HPV) ve genelde deride çıkan DNA virüsü rahim ağzı kanserine, mide ve on iki parmak bağırsağında üreyen Helikobakter pylori (Hp) adlı bakteri ise mide kanserinin artışına sebep oluyor.
SİGARA’DAKİ KATKI MADDELERİ VE KANSEROJEN ELEMENTLERE DİKKAT
Sigaranın başta akciğer kanseri olmak üzere bir çok hastalığı tetiklediği hatırlatılan raporda, sigaradaki nikotinden ziyade içindeki diğer katkı maddelerinin kansere yol açtığına da dikkat çekiliyor. WHO, sigara içmemelerine rağmen sigara içilen ortamlarda bulunan kişileri(pasif içicilik) korumak için önlemler alınması çağrısı yaparken, katkı maddesi olmayan sağlıklı tütün çeşitlerinin üretilmesi gerektiği vurgulanıyor.
WHO raporunda son olarak da geçmişte asbest (amiyant) gibi maddelerde de olduğu gibi, kansere yol açabilecek diğer maddelerin tespit edilmesinin önemine işaret ediliyor. WHO, hava kirliliğine karşı önlemlerin arttırılması gerektiğinin de altını çiziyor.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.